1.
Augo du bruke
før inn du gjeng,
i kot og i kråom,
i kot og i krokom.
For d'er uvisst å vita
kvar uvener sit
føre din fot.
|
2.
Sæl den som gjev!
Gjest er inn komen,
kvar finn han sess åt seg?
Brå vert den
som på brandom skal sitja
og føre ærend fram.
|
3.
Eld han tarv
som inn er komen
og om kne kulsar.
Til mat og klede
den mann hev trong
som hev i fjell fari.
|
|
4.
Vatn og handduk
han ventar å få,
når til bords han vert beden.
Syn godlaget fram,
så greileg du kan,
med ord og attbeding.
|
5.
Vit han tarv
som vidt skal fara;
d'er mangt heime høveleg.
Til bisn han vert
som veit for lite,
når han sit med kloke folk saman.
|
6.
Av sin eigen klokskap
kyte ingen,
men ver håvar i hug.
Når du gløgg og tagal
i gardane sviv,
du kjem ikkje brått i beit.
|
|
7.
Grannvar mann,
til gjestebod komen,
teier med andre talar.
Lyder med øyro
og med augo skodar,
veltenkt og føre var.
|
8.
Sæl er den
som seg mun vinne
fagre ord av folk.
Endå det er
ymist med det
du eig i annan manns barm.
|
9.
Sæl er den
som sjølv mun eige
livsens hugnad og heider.
For ofte hev menn
ille råder
aust or barmen hjå andre.
|
|
10.
Betre byrdi
du ber kje i bakken
enn mannevit mykje.
D'er betre enn gull
i framand gard;
vit er vesalmans trøyst.
|
11.
Betre byrdi
du ber kje i bakken
enn mannevit mykje.
Med låkare niste
du legg kje i veg
enn ovdrykkje med øl.
|
12.
Inkje så godt
som godt dei seier
er øl for manne-ætt.
Di meir du drikk,
di mindre vit
mun du i hausen hava.
|
|
13.
Gløymsle-hegren
over gildet sit,
han maktstel mange.
I fjørene hans
eg fjetra vart
i garden hjå Gunnlåd.
|
14.
Øren vart eg
og ovdrukken
hjå den frode Fjalar.
Best er gildet,
gjeng du ut att
heil i sinn og sans.
|
æ
15.
Klok og tagal
skal kongsson vera,
frøkleg gange han fram.
Gladvær og fjåg
kvar gut skal svive
til sin døyande dag.
|
|
16.
Ein stakkar tykkjest
han støtt må leva,
når han strid mun sky. Men alderdomen
gjev ingen mann fred,
om spjut honom sparde.
|
17.
Kopen glanar
når til gilde han kjem,
fumlar fåmen og mullar.
Så snart han ein slurk
av skjenken fær,
då utan stans han sullar.
|
18.
Han eine veit,
som vide reiser
og om mellom folk hev fari,
kor vel sin hug
han held i taum,
kvar som veit kva vit er.
|
|
19.
Spar ikkje mjøden,
men med måte du drikk;
sei det som tarvst eller tei!
Ikkje nokon
neise deg kan
for du tidleg vil kvile om kveld.
|
20.
Ov-etar, om han
ikkje seg sansar,
et seg heilt i hel.
Mang ein tull
vert for magen sin
til lått mellom kloke karar.
|
21.
Bølingen veit
når frå beite han skal
koma heim om kveld.
Men ovnøyta, ho
aldri veit
å høve mage-mål.
|
|
22.
Vesal-mannen
og meinkroken
alltid lastar og ler.
Ikkje han veit
det han vita turvte:
han sjølv hev last og lyte.
|
23.
Vitlaus mann
vaker all natti
tenkjer både opp og ut.
Han er trøytt og mod
når morgonen kjem,
og alt er flokut som før.
|
24.
Vanklok mann
trur vel om alle
som hugblidt mun helse.
Ikkje han ser
at dei snaror legg han,
når han sit med kloke saman.
|
|
25.
Vanklok mann
trur vel om alle
som hugblidt mun helse.
Det ser han fyrst
når til tings han kjem:
av frendar eig han få.
|
26.
Vanklok mann
veit alt, han trur,
der mellom bergi han bur.
Men når framandfolk
honom finn,
rådlaus røynest han då.
|
27.
Vanklok mann
som vankar ute,
det er tryggast han teier.
At lite han veit,
det varest ingen,
utan for mykje han mæler.
|
|
28.
Frod den tykkjest
som frega kan
og sjølv etkvart seia.
Ikkje nokon
av løyner det
som ut er ført mellom folk.
|
29.
Ovnøgdi mæler
den som aldri teier,
bort i hyr og heim.
Ei radmælt tunge
som låkt er tøymd
ofte seg ugodt gjel.
|
30.
Til narr skal ingen
ein annan hava,
om på gjesting han gjeng.
Ofte trur seg klok
den inkje vert spurd,
når trygt i ro han ruggar.
|
|
31.
Tykkjest gjest klok
som tek til sprangs,
når i gilde han gjest hev hædt.
Han veit ikkje fullvel,
den som flirer i laget,
om han ikkje range folk råkar.
|
32.
Mange gode
grannar du finn
som alltid må antrast i gilde.
Opphav gjerest
til ævleg strid,
når gjest er rang imot gjest.
|
33.
Ein dugleg åbit
skal du eta jamleg,
når du på gjesting vil gange.
Då slepp du sitja
svolten og kei,
så du maktar lite å mæle.
|
|
34.
Omveg er jamt
til utrygg ven,
om midt i bygdi han bur.
Men beinvegar gjeng
til den gode venen,
om han er langt av lei.
|
35.
Gange skal du,
gjest ei vere
alltid på einom stad.
Ljuv vert lei
som lenge sit
kyrr på annans krakk.
|
36.
Eit lite bu
er betre enn inkje,
heime er kvar mann herre.
Hev du geiter to
og ein tausperra sal,
då tarv du ikkje tigge.
|
|
37.
Eit lite bu
er betre enn inkje,
heime er kvar mann herre.
Hjarta bløder
når beda du skal
om mat til kvart eit mål.
|
38.
Våpni sine
skal mann på vollen
ikkje gange eit fet ifrå.
Uvisst er å vita
når pùå vegom ute
det spørjast kan etter spjut.
|
39.
Ingen så gjevmild
og gjestmild eg fann,
han tok ikkje gåvor og takka.
Eller så gjev-sæl
med godset sitt,
han ei lika med løn du takka.
|
|
40.
Eigni di,
som du avla deg hev,
treng du kje spara for deg sjølv.
Tidt til leie folk gjeng
det til ljuve var tenkt,
mångt verre gjeng enn ein vonar.
|
41.
Med våpen og klede
skal vener gåvast,
det vert på dei sjølve synt.
Likt gjevande
lengst er vener,
om elles alt seg lagar.
|
42.
Venen sin
skal ein vera ven
og løne gåve med gåve.
Til lått skal mann
med lått svara
og møte ljuging med lygn.
|
|
43.
Venen sin
skal ein vera ven,
honom og hans ven.
Men med uvens ven
venskap halde
høver kje fagna folk.
|
44.
Veit du ein ven
som vel du trur,
og du hjå han fagnad vil få:
gjev han heile din hug
og gåva ei spar,
far og finn han ofte.
|
45.
Veit du ein annan
som ille du trur,
og du fagnad vil likevel få:
du fagert mæle,
men falskt tenkje,
og ljuging møte med lygn.
|
|
46.
>Eit ord til om den
som ille du trur
og ikkje kan lit til leggje:
le skal du med han
og låst vera ven;
lik vere gåve og løn.
|
47.
Ung var eg fordom,
eg einsaman f¢r,
vegvill då eg vart.
Rik eg tottest
når eg råka einkvar;
mann er manns gaman.
|
48.
Milde, modige
menn lever best,
dei el seg sjeldan sut.
For alt ottast
udjerv dreng,
gjerug gryler når han fær.
|
|
49.
Kledi mine
kasta eg til
tremenn to på voll.
Kaute karar
med kledi dei vart,
neist vert naken mann.
|
50.
Turkar toll
som i tunet stend,
det hjelp' korkje bork eller bar.
Så er kvar mann
som kjærleik vantar,
kvi skal han lenge leva!
|
51.
Heitar' enn eld
brenn hjå ille vener
fagnad i fem dagar.
Men det sloknar
når den sjette kjem,
då all venskap versnar.
|
|
52.
Ikkje tarv gåvor
så gilde vera,
ein ofte fangar lov for lite.
med ein liten braudleiv
og læta i staupet
eg fekk meg ein felage.
|
53.
Brand brenn av brand
til brunnen han er,
loge kveikjest av loge.
Ved rødor ein mann
med menn vert kjend,
hen vert dott ved å dølja seg byrg.
|
54.
Grunne sjøar
og grunne sandar,
og d'er grunt i hugen hjå mange.
Du ingen stad alle
jamkloke finn;
all stad er det båe slagi.
|
|
55.
Måteleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
For sjeldan er hugnad
i hjarta å finne
hjå honom som ovklok er.
|
56.
Måteleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
Lettast er livet
å leva for den
som vel noko veit.
|
57.
Måteleg klok
kvar mann vere;
ovklok vere han ikkje.
Sin lagnad ingen
øygne føreåt,
då er han sælast i sinn.
|
|
58.
I otta du rise
vil du rikdom taka,
og vil du folk felle.
Sjeldan liggjande ulv
lammekjøt fær,
eller sovande mann siger.
|
59.
I otta du rise
hev du onnfolk få,
og gange og garden din vitje.
Mangt øyder mann
som om morgonen søv;
rask er halvveges rik.
|
60.
Mål på turrved
og tekkjenever
lyt mang-mannen vita;
kor stor ein ved-kost
som vara kan
heile halve året.
|
|
61.
Tvegen og mett
ride mannen til tings,
om han og klent er kledd.
Korkje brok eller skor
skjemmer nokon,
og heller ikkje hesten,
om han er låk.
|
62.
Kurer og sturer,
til sjøen komen,
ørn ved utgamle hav.
Slik er den mann
mellom mange folk
som eig frendar fåe.
|
63.
Frega og tala
den frode skal,
om vis han heite vil.
Det ein veit,
er utrygt hjå to;
det tri veit om, det veit alle.
|
|
64.
Makti si må
ein mann med vit
hovsamt og høveleg bruke.
Jamt han det finn
når hjå frøkne han kjem,
at ingen er aller best.
|
65.
Aktsam og gløgg
ein alltid skal vera
og varsam i venelag.
Dei ordi som du
til andre seier,
fær tidt du trega sårt.
|
66.
Mykje for snart
mangstad kom eg,
sumstad kom eg for seint.
Ål var drukki,
ubrygt sumstad,
sjeldan kjem lei til lags.
|
|
67.
Stundom til bords
dei bedi meg hadde,
om eg ikkje trong mat til måls;
eller to kjøtlår hekk
hjå den trugne venen,
der eg eitt hadde eti.
|
68.
Eld på åren
og sol på eng
er best for mannsens born,
helsa si
å hava heil
og lytelaust å leva.
|
69.
Endå ver kje vonlaus
om hu veiknar, helsa;
sume av søner fær sæle,
sume av frendar,
sume av fe-eign,
sume av velgjort verk.
|
|
70.
Betre å leva
enn livlaus vera,
kvik fær alltid ku.
Bål for rikmannen
brenne eg såg,
lik føre døri låg.
|
71.
Er du halt, kan du ride,
handlaus gjæte,
er du dauv, kan du duga i strid.
Blind er betre
enn brend å vera;
daud mun ein lite duga.
|
72.
Son er kjærfengd,
om seint komen,
etter faren f¢r.
Sjeldan bautasteinar
nær brauti stend,
utan frendar fekk dei reist.
|
|
73.
Av to i ein her
er tunga hovuds bane.
Fram or kvar ei kufte
kan det krjupe ei hand.
|
74.
Den prisar natti
som nista si trur,
stutte er skips rær;
hastig er haustnatti;
på fem dagar er det
så ymist med været,
og endå meir på ein månad.
|
75.
Aldri han trur det,
som ikkje det veit,
kor folk vert galne for gull.
Ein er rik
og ein annan fattig,
legg det kje honom til last.
|
|
76.
Døyr fe;
døyr frendar;
døyr sjølv det same.
Men ordet om deg
aldri døyr
vinn du eit gjetord gjævt.
|
77.
Døyr fe;
døyr frendar;
døyr sjølv det same.
Eg veit eitt
som aldri døyr,
dom om daudan kvar.
|
78.
Eg såg fulle grindar
hjå Fitjung-sønom,
no ber dei sekk og stav.
Rikdomen er
som ein augneblink,
du fær kje meir vinglut ven.
|
|
79.
Hjå fåvis mann,
om han fe seg vinn
og ynde og elsk hjå kvende,
byrgskapen veks,
men vitet hans ikkje,
og ovmodet aukar drjugt.
|
80.
Sant det røynest
som i runer er sagt,
dei frå høgdi runne,
som gudemakter gav
og som stor-tul skar,
trygt hev det han som kan teia.
|
81.
Om kveld skal du dagen rose,
kona når ho brend er,
gjenta når ho gift er,
geiren når han røynd er,
is når du over kjem,
øl når det drukki er.
|
|
82.
I stilla skal du sjøen ro,
skog i vind felle,
med møy i mørker svalle;
mange er dagsens augo.
Skip skal fram skride,
skjold skal live,
sverd gjev kvasse hogg,
kyssar gjev møyi.
|
83.
Ved elden øl du drikke,
og på is du skride,
merri mager kjøpe
og mørke sverd,
hest du heime feite,
og hund på garden.
|
84.
På møyar-ord
er uvisst å lite
og på det som kvendi kved.
For på kvervande hjul
deira hjarto var skjapte,
brigd i brjost var lagd.
|
|
85.
[Aldri ein tru:]
Brestande boge,
brennande loge,
gapande ulv,
galande kråke,
rjotande svin,
rotlaust tre,
svellande våg,
sjodande kjel,
|
86.
Fljugande flein,
fallande båre,
ein-natt is,
orm ringlagd,
brur-ord under breidsla,
brote sverd,
leikande bjørn
eller barnet til ein konge,
|
87.
Sjukan kalv,
sjølvråden træl,
volve som hugstel,
val nyleg felt.
|
|
88.
Tru ikkje åker,
som tidleg er sådd,
og ikkje som for snart.
For åkren råder vêr,
og for sonen vit;
det uvist med båe er.
|
89.
Broder-bane,
bortpå brauti møtt,
halvbrunni hus,
hesten spreke
- fåfengd er fole,
om fot brotnar -,
så trygg vere ingen
at han trur på dette.
|
90.
Så er dros i hugen,
ho som dulram leikar,
som ut skal øyk køyre
på isen håle
- tidig tvivetring,
tamd med måte -
eller i stormen stride
styrelaust beite,
eller som om halten på høgfjell
skulle hente reinen.
|
|
91.
No berrleg eg mæler,
for båe eg kjenner,
bragd hjå gutom òg bur.
Fagraste talen
hev falskaste meining,
og klokaste drosi vert dåra.
|
92.
Fint du tale
og fager gjeve,
vil gjerne ei gjente du vinne,
og venleik lova
hjå ljose møy;
han fær som kan fri.
|
93.
For elskhugen din
ingen mann skal
gjeva deg last og lyte.
Ofte klok mann fell,
der fåmingen stend,
for eit ovfagert andlet.
|
|
94.
Aldri du leggje
andre til last
det som mang ein mann hender.
Kor klok ein er,
han kan verte dåra
når kjærleik kjem og maktstel.
|
95.
Hugen veit berre
kva som bur hjarta nær,
sjølv fær ein kjenne det svid.
D'er hugsotti verste
for ein vitug mann,
når ikkje med noko han uner.
|
96.
Mang ei god møy,
det merke du kan,
sviksam er imot sveinar.
Eg røyne det fekk,
då den rådkloke drosi
eg freista løynsk å lokke.
Hardt meg hædde
den hugstore møyi,
og ikkje det vivet eg vann.
|
|
97.
Det eg røynde,
då i røyri eg sat
og drosi hugen drog.
Liv og lyst
var den ljuve møy meg,
endå eg aldri ho fekk.
|
98.
På bolsterkvile
Billings møy
eg solbjart fann i svevn.
Jarls vyrdnad
lite verd meg tottest,
skulle eg møyi misse.
|
99.
"Heller mot kveld
du kome, Odin,
om du vil med møyi mæle.
Ille det vart
om andre munde
slik skam få sjå."
|
|
100.
Attende eg gjekk
med elskhugs voner,
var reint frå samling og sans.
Trudde eg då
så tryggleg eige
heile hugen til møyi.
|
101.
Andre gongen
gjekk eg til ho,
då var vaktfolki vakne.
Me brennande ljos
og borne kyndlar
dei vettervegen meg viste.
|
102.
Ut mot morgon
att eg kom,
då var salsvakti sovna.
På lega, der før
den fagre sov,
låg no ei bikkje i band.
|
|
103.
Vær gjæv imot gjest
og glad ver heime,
alltid vis og varsam;
minnug og målvis,
vil du mangklok heite;
ber gode gjetord fram.
Ein fåming me kallar
den som fått kan tala,
slikt er vesalmanns vit.
|
104.
Jotungubben eg fann,
er no attende komen,
der få ting eg teiande fekk.
Med mange ord
eg mykje til gagn
vann meg i Suttungs salar.
|
105.
Gunnlòd meg gav
på gullstolen
drykk av den mæte mjød.
Vesal løn
let eg ho få.
Jo gav meg trygt si tru,
ho gav meg heile sin hug.
|
|
106.
Rata-tonni
rudde meg eg,
hardt grjot ho gnog.
Over og under
var jotunvegar,
då gjekk det på livet laust.
|
107.
Det vene eg vann
eg vel hev nøti,
lite den vise vantar,
di at no Odrere
opp er komen
midt i Midgards heim.
|
108.
Uvisst å vita
om eg endå var komen
or jotungarden ut,
om ikkje Gunnlåd,
det gode kvendet,
hadde vorti min sæle ven.
|
|
109.
Andre dagen
av gjekk rimtussar
til å spørja råd av Hår
i Halli til Hår;
etter Bolverk dei spurde,
om han var berga hjå gudom,
eller Suttung hadde slegi han ned.
|
110.
Ein eid då svor
Odin på ringen,
kven kan hans trygdemål tru?
Suttung han sveik
for skaldedrykken,
og Gunnlåd sårt han grøtte.
|
111.
Tid er å tala
frå tule-stolen
attmed Urdarbrunnen.
Såg eg og tagde,
såg eg og tenkte,
lydde på manna mål.
Om runer dei tala
og om tyding dømde
attmed Håvahalli,
i Håvahalli
eg høyrde seia så:
|
|
112.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
ris ikkje om natt,
utan på njosn du er,
eller ut for deg sjølv du skal.
|
113.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
hjå trollkunnig kvende
kvile du aldri,
så ho i famn deg fær.
|
114.
Ho det evlar
at du ikkje håttar
tings eller konungs krav.
Mat gjev deg mothug
og menns gaman,
du legg deg sorgfull te sova.
|
|
115.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
annan manns kone
aldri du skal
deg føre til frilleviv.
|
116.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
om på fjell eller fjord
å fara deg lyster,
hav niste med deg til nøyes.
|
117.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
eit illmenne du
aldri late
di vanheppe vita.
Av ille menn
aldri like
du vinn for godhug du viste.
|
|
118.
Hovudet misse
ein mann eg såg
ved ord av ilt kvende.
Svikfull tunge
tok honom livet,
og ikkje for sann sak.
|
119.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
hev du ein ven
som vel du trur,
far då og finn han tidt;
for med ris gror til
og med høgt gras
ein veg der ingen vankar.
|
120.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
god mann finn deg
til gamans tale,
og mildskap deg lær med du lever.
|
|
121.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
med venen din
ver du aldri
den fyrste til lag å løyse.
Sorg et hjarta,
om ingen du hev
som du seia kan heile din hug.
|
122.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
ord skifte
aldri du skal
med ein uvitug ape.
|
123.
Av ille menn aldri du fær
løn for godt du dei gjer.
Men god mann
mellom grannar gjer deg
vyrd med venskaps ord.
|
|
124.
Samd er veskap
når seia ein kna
den andre all sin hug.
Vinglut vera
er verst av alt,
all-rosar er ikkje ven.
|
125.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
aldri tri stridsord
du skifte med illmenne;
gjæving tidt gjev seg
der låking tek liv.
|
126.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
gjer ikkje sko
eller skaft åt andre;
ver glad du greier deg sjølv.
Om skoen vart stygg
eller skaftet vart rangt,
då er ulukka ute.
|
|
127.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
merkar du vondt,
vondt du det kalle,
gjev ikkje din fiende fred.
|
128.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
over det som er ilt
aldri deg gled,
men lat vondt til godt vendast.
|
129.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
stend du i strid,
sjå då kje opp
- som galtar kvekk
karar då tidt -
for at fjetring ikkje deg fange.
|
|
130.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
vil du gjævt kvende
få i gamans tale,
og fagnad av ho få,
fagert du love,
og fast det stande;
velfengd er god gåve.
|
131.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
var du vere
men var med måte,
v rast ver med øl.
|
132.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
til håd og lått
hav du aldri
gjest eller gangande mann.
|
|
133.
Ofte veit dei
som inne sit
lite kva folk som kan fara.
D'er ingen så god
at gall han vantar,
eller så arm at til inkje han duger.
|
134.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
med gråhærd tul
gantast du aldri;
d'er ofte godt som dei gamle talar.
Tidt or skrukkut skinn
kjem skillege ord,
om kledi dei heng,
og hudskorne sleng,
og han studrar som ein stakkar.
|
135.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
gøy ikkje mot gjest
som hund ved grind,
tak imot trengande mann.
|
|
136.
Det lyt sterke tappar
som skal svine døri
til opplating for alle;
men gjev din skilling,
at ikkje skade
vert ynskt deg på liv og lem.
|
137.
Eg råd gjev deg, Loddfåvne,
råd du take,
nyttig om du nem,
god om du gaumar:
der øl du drikk,
søk avl av jordi,
for jord stend mot øl;
eld stend mot sotter,
eik mot hardt liv,
men aks øyder trollskap,
samliv i hall mot husstrid,
mot hat hjelper månen,
beite mot bitsott,
fast jord mot flaum.
|
138.
Eg veit at eg hekk
på vindalt tre
netter heile nie,
med geir-odd såra
og gjeven Odin,
gjeven sjølv til meg sjølv
oppå det treet
som ingen veit
kvar det av rotom renn.
|
|
139.
Ikkje braud dei bar meg,
og brygg ikkje;
ned eg nidstirde,
to opp runer,
ropande tok dei,
ned att der frå eg fall.
|
140.
Nie tryllesongar fekk eg
av den fræge son til
Boltorn, far til Bestla;
og drikke eg fekk
av den dyre mjøden,
aust opp av Odrere.
|
141.
Då f¢r eg te fremjast
og frod verte
og vekse og finne meg vel.
Ord meg av ord
ord avla,
verk meg av verk
verk avla.
|
|
142.
Du runer finn teikna
og tydde stavar,
mykje store stavar,
mykje sterke stavar,
som fimbul-tul farga
og høge makter maksla
og Ragna-Ropt skar.
|
143.
For æser Odin,
for alvar Dåin,
Dvalin for dvergar.
Allsvinn dei
for jotnar skar,
eg riste sjølv sume.
|
144.
Veit du å riste dei?
veit du å råde dei?
veit du å farge dei?
veit du å freiste dei?
veit du til bøn dei?
veit du til bl¢t dei?
veit du å sende dei?
veit du å stogge dei?
|
|
145.
Betre enn ovbl¢t
ubedi er,
gåve krev gjeving att;
betre usendt
enn avstogga.
Så Tund det sette,
før tidi rann,
då opp han reis,
då att han kom.
|
146.
Mine kvede ei kan
kongen si frue,
korkje mann eller møy.
Hjelp heiter eii,
og det hjelpe deg vil
mot saker og sorger
og suter alle.
|
147.
Det andre eg kan,
ovgjævt for dei
som vil læking lære.
|
|
148.
Det tridje kan eg,
om turvast skal
mot fiendar rame råder:
eggjar eg døyver
for uvener mine,
så det bit korkje våpen eller velor.
|
149.
Det fjorde kan eg,
om folk meg vil
leggje band om lemer:
så eg galdrar
at gange eg kan,
fjetrone spring meg av fot
og av hendre hapt.
|
150.
Det femte eg kan,
ser eg fiends pil skoti
fram gjennom her haste:
eg stoggar ho nok,
kor sterkt ho enn flyg,
så sant eg med syni når ho.
|
|
151.
Det sjette eg kan,
skader meg einkvar
med runer på frisk rot skorne,
den som opp til argskap
eggje meg vil,
mein fær han meir enn eg.
|
152.
Det sjuande kan eg,
om salen eg ser
loga om sovande sellar:
kor breitt det så brenn,
eg bergar halli,
den galder kan eg gala.
|
153.
Det åttande kan eg,
som for alle mun vera
nytteleg å nemne:
om hat veks opp
mellom hovdingsøner,
det kan eg bøte brått.
|
|
154.
Det niande kan eg,
når naud stend på,
å berge båten på hav.
Vinden eg då
på vågen stiller
og svæver sjøen all.
|
155.
Det tiande kan eg,
om tuntroll eg ser
i lufti leike fram:
eg så det vender
at ville dei fer
heim utan hamar,
heim utan hugar.
|
156.
Det ellevte kan eg,
når ut i strid
eg lang-vener skal leie:
under skjoldrand gjel eg,
då gjeng dei veldig
striden heile til,
striden heile frå,
heile dei heim att kjem.
|
|
157.
Det tovte kan eg,
om i treet oppe
eg ser ein daud mann dingle:
så eg runer
rister og målar,
at han som der hekk
gjeng og med meg mæler.
|
158.
Det trettande kan eg,
når tegnen unge
eg auser med vatn og vigjer:
ikkje han fell,
om i ufred han kjem,
den hausen ryk ikkje for hogg.
|
159.
Det fjortande kan eg,
om for folk eg skal
gudane nemne ved namn:
alle æser
og alvar veit eg:
der stend meg ingen styving.
|
|
160.
Det femtande kan eg,
som han kvad Tjodrøyre,
dvergen føre Dellings dør.
Han åsom gol avle,
alvom dugleik,
Rota-ty hugs i haus.
|
161.
Det sekstande kan eg,
om hjå kloke møy
eg hugnad vil hava og gaman:
hugen eg kverver
på kvitarma viv
og snur hennar heile sinn.
|
162.
Det syttande kan eg,
at seint frå meg gjeng
ei ung dåm-ven dros.
Lenge du skal,
Loddfåvne, visst
songane desse sakne.
Godt, om du gaumar,
nyttig, om du nem,
turvande, om du tek dei.
|
|
163.
Det attande kan eg,
som ikkje eg seier
til møy eller manns kone,
- alt er best
som ein berre kan;
det er slutten på songen -,
utan einast til den
som i arm meg gøymer,
- eller om det mi syster er.
|
164.
No er Håvamål kvedi
i Håvahalli
til magn for mannesøner,
til ugagn for jotunsøner;
heil den som kvad!
heil den som kan!
njote den som nam!
heile dei som høyrde.
|
